İsa Tanrı mı İnsan mı? Dinler Arası Diyalog Bağlamında İsa-Mesih'in Konumu Sorunu

Yine bir evet-hayır sorusu ile karşı karşıyayız. Cevabı benden beklemeyin. Cevabı bu kitaptan da beklemeyin bence.

Üç bölümden oluşan kitapta ilk bölümde kristolojileri anlatmış Aydın. Yeterince detay tabii ki verilememiş fakat eksik kolayca gösterilen kaynaklardan tamamlanabilir. Bahsi geçenler: klasik kristoloji, süreç kristolojisi, logos/hikmet kristolojisi, Tanrı-merkezli kristoloji, fonksiyonel kristoloji, feminist kristoloji, kurtuluş kristolojisi.

İkinci bölümde John Hick tanıtıldıktan sonra Hick'in İsa anlayışı, teslis ve inkarnasyona dair düşünceleri, kurtuluş, kefaret doktrini ve mitosun tabiatıyla ilgili görüşleri verilmiş.

Üçüncü bölümde ise Paul F. Knitter'ın çoğulcu kristolojisi anlatılmış.

Bu gibi konularda kitapları Türkçe okumak konuya yabancılaşmayı sağlıyor daha çok. Bazı terimlerin İgilizcesinin ne olduğunu düşünmek gerekebiliyor. Elimiz boş gitmeyelim kitabın girişinden biraz özet vereyim size.

Dışlayıcı İsa Anlayışı
Bu anlayışa göre İsa dışındaki diğer dinsel figürler Tanrı'nın kurtuluş planından dışlanır. Onun dışında ve onun aracılığı olmaksızın kurtuluş söz konusu değildir. Kimler böyle düşünüyor derseniz, en çok Karl Barth deriz.

Kapsayıcı İsa Anlayışı
İsa yine merkezi figürdür, mutlak kurtarıcıdır. Yalnız Tanrı'nın kurtarıcı iradesi evrenseldir. Buna rağmen diğer din ve inançlar ancak İsa ile kurtarabilir. İyi insanlar zaten "Adsız Hristiyanlar" oldukları için, fark etmeseler de İsa'ya inandıkları için kurtulurlar. Paniğe gerek yok. Karl Rahner ve daha niceleri böyle düşünüyor.

Çoğulcu İsa Anlayışı
Bütün yollar kurtuluşa çıkar. Kurtuluş fikrinin merkezine Tanrı'yı koyunca kurtulacakların sayısı artar. Çoğulculuk deyince akla John Hick gelir.